De diffinitione musicae mensurabilis et eius speciebus.

Capitulum 1

計量音楽の定義とその種類について

第一章

Mensurabilis musica est cantus longis brevibusque temporibus mensuratus. Gratia huius diffinitionis, videndum est quid sit mensura et quid tempus. Mensura est habitudo quantitativa longitudinem et brevitatem cuiuslibet cantus mensurabilis manifestans. Mensurabilis dico, quia in plana musica non attenditur talis mensura. Tempus est mensura tam vocis prolatae quam eius contrarii, scilicet vocis amissae, quae pausa communiter appellatur. Dico autem pausam tempore mensurari, quia aliter duo cantus diversi, quorum unus cum pausis, alius sine sumeretur, non possent proportionaliter adinvicem coaequari.

計量音楽 musica mensurabilis はテンプスの長短によって計量された楽曲 cantus である。これの定義を理解するために、計量 mensura とは何か、テンプス tempus とは何かを見なければならない。計量は、長短を明確にしている任意の計量音楽の量的な性質である。私は計量される mensurabilis と言った。なぜなら、単旋律音楽 musica plana においてこのような計量は見出されないからである。テンプスは、進められる声部 vox であれ、それの逆、すなわち、通常休止 pausa と呼ばれる音の無い声部であれ、その計量である。私は、休符もテンプスによって計量されるといった。なぜなら、もしそうでないなら、二つの異なる旋律が、一方が休符を含み、もう一方が休符を含まないときに、相互に比例して同調することができないだろうからである。

Dividitur autem mensurabilis musica in mensurabilem simpliciter et partim.
Mensurabilis simpliciter est discantus, eo quod in omni parte sua tempore
mensuratur. Partim mensurabilis dicitur organum pro tanto quod non in qualibet
parte sua mensuratur. Et sciendum quod organum dupliciter sumitur, proprie et
communiter. Est enim organum proprie sumptum organum duplum, quod purum organum
appellatur. Communiter vero dicitur organum quilibet cantus ecclesiasticus
tempore mensuratus. Sed quia simplex praecedit compositum, primo dicendum est
de discantu.

計量音楽は単に計量されるものと部分的に計量されるものにわけられる。単に計量されるものはディスカントゥスであり、それの全ての部分(場所)でテンプスによって計量されるものである。部分的に計量されるものはオルガヌムで、それの全ての部分が計量されるわけではないものである。そしてオルガヌムは、固有にと一般(共通)にと、二通りにみなされることが知られている。すなわち、固有なオルガヌムは2声のオルガヌム organum duplum とみなされる。これは純粋オルガヌム purum organum と呼ばれる。一般には、実に、テンプスで計量される、いかなる教会の音楽もオルガヌムと呼ばれている。しかし、単純なものが複雑なものに先行するので、最初に、ディスカントゥスについて記述されることになる。





De diffinitione musicae mensurabilis et eius speciebus.

計量音楽の定義とその種類について

Capitulum 1

第一章



Mensurabilis musica est cantus longis brevibusque temporibus mensuratus.

long.is ADJ 1 1 ABL P X POS
brev.ibus ADJ 3 2 ABL P X POS
tempor.ibus N 3 2 ABL P N
mensurat.us VPAR 1 1 NOM S M PERF PASSIVE PPL

計量音楽 musica mensurabilis は長いそして短いテンプスによって計量された楽曲 cantus である。



Gratia huius diffinitionis, videndum est quid sit mensura et quid tempus.

Gratia(ABL)+ (GEN) = in favor, on account, for the sake

vid.endum VPAR 2 1 NOM S N FUT PASSIVE PPL
PPL+est V 2 1 PRES PASSIVE IND 3 S
FUT PASSIVE PPL + verb TO_BE => PASSIVE Periphrastic - should/ought/had to
video, videre, vidi, visus V
see, look at; consider; (pass.) => seem, seem good, appear, be seen;

s.it V 5 1 PRES ACTIVE SUB 3 S
sum, esse, fui, futurus V

これの定義(を理解する)のために、メンスーラとは何か、テンプスとは何かを見なければならない。



Mensura est habitudo quantitativa longitudinem et brevitatem cuiuslibet cantus
mensurabilis manifestans.

habitudo N 3 1 NOM S F
habitudo, habitudinis N F lesser
condition appearance;

quantitativa N 1 NOM S F????
quantative

longitudin.em N 3 1 ACC S F
longitudo, longitudinis N F
length;

brevitat.em N 3 1 ACC S F
brevitas, brevitatis N F
shortness, smallness, narrowness; brevity, conciseness, terseness;

manifest.ans VPAR 1 1 NOM S X PRES ACTIVE PPL
manifest.ans VPAR 1 1 ACC S N PRES ACTIVE PPL
manifesto, manifestare, manifestavi, manifestatus V TRANS
make visible/clearer/evident/plain; reveal, make known; disclose; clarify;

cant.us N 4 1 GEN S M
mensurabilis ADJ 3 GEN S X
mensurabilis, mensurabile

メンスーラは、長短を明確にしている任意の計量音楽の量的な状態(属性)である。



Mensurabilis dico, quia in plana musica non attenditur talis mensura.

attend.itur V 3 1 PRES PASSIVE IND 3 S
attendo, attendere, attendi, attentus V
turn/stretch towards; apply; attend/pay (close) attention to, listen carefully

tal.is ADJ 3 2 NOM S C POS
talis, talis, tale ADJ
such; so great; so excellent; of such kind;
mensur.a N 1 1 NOM S F

(私は)計量される mensurabilis と言った。なぜなら、単旋律音楽 musica plana においてこのようなメンスーラは見出されないからである。



Tempus est mensura tam vocis prolatae quam eius contrarii, scilicet vocis amissae, quae pausa communiter appellatur.

tam...quam 同等比較

voc.is N 3 1 GEN S F
vox, vocis N F
voice, tone, expression;
*
prolat.ae VPAR 3 2 GEN S F PERF PASSIVE PPL
profero, proferre, protuli, prolatus V
bring forward; advance; defer; discover; mention;

contrari.i N 2 1 GEN S M

amiss.ae VPAR 3 1 GEN S F PERF PASSIVE PPL
amitto, amittere, amisi, amissus V TRANS
lose; lose by death; send away, dismiss; part with; let go/slip/fall, drop;

paus.a N 1 1 ABL S F abl?

communiter ADV POS
in common, commonly; in joint action; indiscriminately; generally, ordinarily;

appell.atur V 1 1 PRES PASSIVE IND 3 S
appello, appellare, appellavi, appellatus V TRANS
call (upon); address; dun; solicit; appeal (to); bring to court; accuse; name;

Tempus is mensura of voice advansed as well as of its contrary, that is, voice losed, which is commonly called the rest.

テンプスは、進められる声部であれ、それの逆、すなわち、通常休止と呼ばれる失われる声部であれ、その測度(計量)である。


Dico autem pausam tempore mensurari,

paus.am N 1 1 ACC S F 不定法の主語は対格

tempor.e N 3 2 ABL S N

mensur.ari V 1 1 PRES PASSIVE INF 0 X

But I say pause measured by tempus,
しかしながら、(わたしは)休符はテンプスによって計量されるという。


quia aliter duo cantus diversi, quorum unus cum pausis, alius sine sumeretur,
non possent proportionaliter adinvicem coaequari.

aliter ADV POS
otherwise, differently; in any other way (aliter ac => otherwise than);

divers.i ADJ 1 1 NOM P M POS

cant.us N 4 1 NOM P M

cum PREP ABL
paus.is N 1 1 ABL P F

sum.eretur V 3 1 IMPF PASSIVE SUB 3 S
sumo, sumere, sumpsi, sumptus V
take up; begin; suppose, assume; select; purchase; exact (punishment); obtain;

adinvicem ADV POS
in turn, by turns, on after the other, alternately; mutually, reciprocally;

coaequ.ari V 1 1 PRES PASSIVE INF 0 X
coaequo, coaequare, coaequavi, coaequatus V TRANS
make level/equal, equalize; regard/treat as equal, equate; adjust by weighing;

because if otherwise two distinct cantus whose one with pauses, other without (pauses) is began, could not proportionally mutually be synchronized.

なぜなら、もしそうでないなら、二つの異なる旋律が、一方が休符とともに、もう一方が休符なしに始められたときに、比例的に相互に同調することができないだろうからである。


Dividitur autem mensurabilis musica in mensurabilem simpliciter et partim.

divid.itur V 3 1 PRES PASSIVE IND 3 S
divido, dividere, divisi, divisus V

in PREP ACC
into; about, in the mist of; according to, after (manner); for; to, among;

simpliciter ADV POS
simpliciter, simplicius, simplicissime ADV
simply/just; w/out complexity; candidly/openly/frankly; innocently; as one ite

partim ADV POS
partly, for the most part; mostly; (partim ... partim => some ... others);

Musica mensurabilis is divided into mensurabilis simply(just) and partly.

計量音楽は単純に計量されるものと部分的に計量されるものにわけられる。


Mensurabilis simpliciter est discantus, eo quod in omni parte sua tempore
mensuratur.

eo ADV POS ???
there, to that place; on this account, therefore; to that degree, so far;

qu.od PRON 1 0 NOM S N

su.a ADJ 1 1 ABL S F POS

Mesured simply is discantus, which in its all parts is measured by tempus.

単純に計量されるものはディスカントゥス discantus であり、それの全ての部分がテンプスによって計量されるものである。


Partim mensurabilis dicitur organum pro tanto quod non in qualibet
parte sua mensuratur.

dico 二重対格?->OK
organ.um N 2 2 ACC S N

pro PREP ABL
on behalf of; before; in front/instead of; for; about; according to; as, like;

(tant.o ADJ 1 1 ABL S M POS)
tant.o ADJ 1 1 ABL S N POS
tantus, tanta, tantum ADJ
of such size; so great, so much; tantus ... quantus => as much ... as;

part.e N 2 2 NOM P N

部分的に計量されるものはオルガヌム organum で、それの全ての部分が計量されるわけではないものである。


Et sciendum quod organum dupliciter sumitur, proprie et communiter.

sci.endum VPAR 3 4 NOM S N FUT PASSIVE PPL Late
sci.endum VPAR 3 4 ACC S M FUT PASSIVE PPL Late
sci.endum VPAR 3 4 ACC S N FUT PASSIVE PPL Late
scio, scire, scivi, scitus V
know, understand;

dupliciter ADV POS
dupliciter, duplicius, duplicissime ADV
doubly, twice over, in two ways/a twofold manner, into two parts/categories;

sum.itur V 3 1 PRES PASSIVE IND 3 S
sumo, sumere, sumpsi, sumptus V
take up; begin; suppose, assume; select; purchase; exact (punishment); obtain;

proprie ADV POS
particularly, specifically, especially; properly, appropriately, rightly;

communiter ADV POS
in common, commonly; in joint action; indiscriminately; generally, ordinarily;


そしてオルガヌムは、本来的にと一般的にと、二通りの意味に取られることを知っておくべきである。


Est enim organum proprie sumptum organum duplum, quod purum organum appellatur.
enim CONJ
namely (postpos); indeed; in fact; for; I mean, for instance, that is to say;

sumpt.um VPAR 3 1 NOM S N PERF PASSIVE PPL
sumpt.um VPAR 3 1 ACC S M PERF PASSIVE PPL
sumpt.um VPAR 3 1 ACC S N PERF PASSIVE PPL
sumpt.um SUPINE 3 1 ACC S N
sumo, sumere, sumpsi, sumptus V
take up; begin; suppose, assume; select; purchase; exact (punishment); obtain;

(pur.um ADJ 1 1 NOM S N POS)
pur.um ADJ 1 1 ACC S N POS
purus, pura -um, purior -or -us, purissimus -a -um ADJ
pure, clean, unsoiled; free from defilement/taboo/stain; blameless, innocent;

organ.um N 2 2 ACC S N

appell.atur V 1 1 PRES PASSIVE IND 3 S
appello, appellare, appellavi, appellatus V TRANS
call (upon); address; dun; solicit; appeal (to); bring to court; accuse; name;

すなわち、本来的オルガヌムとは2声のオルガヌム organum duplum のことであり、これは純粋オルガヌム purum organum と呼ばれる。



Communiter vero dicitur organum quilibet cantus ecclesiasticus tempore mensuratus.

vero ADV POS
yes; in truth; certainly; truly, to be sure; however;

organum ACC

cant.us N 4 1 NOM S M

ecclesiastic.us ADJ 1 1 NOM S M POS
ecclesiasticus, ecclesiastica, ecclesiasticum ADJ Later
ecclesiastic, cononical, of/belonging to the Church; of book of Sirach;

mensurat.us VPAR 1 1 NOM S M PERF PASSIVE PPL
mensuro, mensurare, mensuravi, mensuratus V TRANS Late lesser
measure; estimate;

一般的には、実に、テンプスで計量されるいかなる教会音楽もオルガヌムと呼ばれている。


Sed quia simplex praecedit compositum, primo dicendum est de discantu.

primo ADV POS
at first; in the first place; at the beginning;

dic.endum VPAR 3 1 NOM S N FUT PASSIVE PPL Late
PPL+est V 3 1 PRES PASSIVE IND 3 S
FUT PASSIVE PPL + verb TO_BE => PASSIVE Periphrastic - should/ought/had to
dico, dicere, dixi, dictus V
say, talk; tell, call; name, designate; assert; set, appoint; plead; order;


しかし、単純なものが複雑なものに先行するので、最初に、ディスカントゥスについて記述されることになる。



[目次], [Home]